- Denizden bir buhar yükselir;
Hak’kın emriyle çöle yağmur olarak yağar… - Güneşin ışığı, dördüncü felekten
Aşağı iner ve toprağa karışır. - Sıcaklık meydana getirir ve bir kez daha yükselir;
Onunla deniz suyuna karışır. - Su ve hava onlara karışınca,
Yemyeşil bitkiler ortaya çıkarlar… - Dönüşerek hayvanların yiyeceği olur..
Sonra, insanın yiyeceği olup yeniden çözülürler, - Bir nokta olur ve değişik biçimlere bürünür,
Ve ondan bir kez daha insan meydana gelir!.. - Nefis nûru, vücûda yansıyınca..
Aydınlık ve lâtif bir cisim oluşur. - Çocuk olur, genç olur, yaşlanır, derken kocamış bir ihtiyar olur…
Akıl, bilgi ve tedbiri öğrenir. - Tertemiz âlemde öngörülen ecele varır,
Tertemiz olan tertemiz olana, toprak olan da, toprağa gider!.. - Âlemin bütün cüzleri, bitkiye benzer;
Her biri hayat denizinden bir damla gibidir… - Zaman geçince, bir kez daha ona varır…
Tümünün sonu, başlangıçlarına benzer. - Her biri, merkeze doğru yürür;
Fakat, tabiat onları bu hâlde bırakmaz. - Birlik, bir denizdir, ama kanla dolu…
Ondan binlerce Ceyhun dalgası doğar!.. - Bak!. Denizden bir damla yağmur..
Nasıl birkaç şekil ve isim almada!.. - Buhar, bulut, yağmur, nem ve çamur,
Bitki, hayvan ve kâmil insan… - Tümü, baştan sona birer damladır!..
Bundan somutlaşmıştır, bütün varlıklar. - Akıl, nefis, felek ve cisimlerden oluşan âlemi,
O damla gibi bil, başta da, sonda da… - Feleğin ve bütün cisimlerin eceli dolunca,
Bütün varlık, yoklukta yitip gider. - Bir dalga vurursa, bütün cihân silinir!..
“Sanki dün yokmuş..” buyruğu kesinleşir. - Hayâl bir kere gözünün önünden gitti mi,
Âlemde “Hak’tan başka bir şey kalmaz!..” - O anda, sende bir yakınlık meydana gelir,
Sen, sensiz dosta erersin!.. - Burada ermek, hayâli ortadan kaldırmaktır;
Çünkü, ”O” ndan gâyri ortadan kalktı mı,ermişsin demek!.. - Mümkün sınırını aştı, deme!.
Ne mümkün Vâcip olu, ne de Vâcip mümkün. - Mânâlar âleminde yükselen her kişi, böyle demez!..
Çünkü bu, gerçeklerin dönüşmesi anlamına gelirl. - Efendi!. Önünde binlerce işâret var…
Git ve gidişini düşün!.. - İnsanın cüzi ve tekil oluşu konusuyla ilgili,
Her şeyi, gizli-açık, birer birer söyleyeceğim…