Evren Dev Bir Hologram mı?…

Uzay ve zamanın temel birimlerini araştırma resmen başlamıştır. Illinois, Şikago yakınlarında Fermi National Accelerator Laboratuvarı’ndaki fizikçiler, evrenin devasa bir hologram olup olmadığını test etmek için tasarlanan bir alet olan Holometer’in, dataları toplamaya başladığını bildirdiler.

Uzay ve zamanın temel biriminin kanıtını bulmayı amaçlayan Holometrenin bir bölümü.Resim: Fermilab.

Deney, nasıl ki gazetedeki bir fotoraf noktalardan meydana geliyorsa benzer şekilde evrenin de çok küçük zerrelerden meydana geldiği fikrini test etmektedir. Bu uzay ve zamanın temel birimleri inanılmaz derecede küçük olabilir: bir protondan 100 milyar milyar kez daha küçük. Ve tıpkı çok iyi bilinen madde ve enerjinin kunatum davranışı gibi, bu uzay –zaman zerreleri parçacıktan daha çok dalga şeklinde davranırlar.

Deneyi yapan Şikago Üniversitesi’nden Craig Hogan: “Teori şu; uzay noktalar yerine dalgalardan oluşmakta. Herşey, hiç bir zaman durağan değildir, titreşmektedir.”

Holometer bu “titreşim”i ölçmek için tasarlanmıştır. Şaşırtıcı derecede basit olan bu alet, Şikago yakınlarındaki bir kulübeden yönetilmiştir ve deneyde 40 metre uzunluğundaki tüpler yoluyla kontrol edilen iki güçlü lazer ışını kullanılmaktadır.

Lazerler aynaların yol boyunca pozisyonunu zaman içinde iki noktada ölçerler.

Eğer uzay-zaman düzgün, hareketsiz olsa ve hiç kuantum davranış göstermese o zaman aynalar mükemmel bir şekilde durağan kalmalı. Ama her iki lazer de zamanla aynaların pozisyonunda  benzer ve küçük fark ölçerse, bu aynaların uzayın kendi dokusunda dalgalanmalardan dolayı  titreştiği anlamına gelebilir.

Dolayısıyla, evrenin bir hologram olduğu fikrine nerden varılıyor? Bu fikir, bilginin yok olamayacağı nosyonundan kaynaklanmaktadır, dolayısıyla örneğin; kara deliğin 2D’li olay ufku içine düşen herşeyi “kaydeder”.  Olay böyleyse, o zaman evrenin sınırı, tıpkı bir hologramın 2D içinde bir 3D görüntüyü muhafaza ettiği  gibi evrenin içerdiği herşeyin 2Dli bir temsilini de oluşturabilir.

Hogan, evrenin bir hologram olduğunun  bir şekilde yanıltıcı olduğu fikrine temkinli yaklaşıyor. Çünkü bu, deneylerinin bir çeşit illüzyon, televizyon ekranı gibi projeksiyon olduğunu belirtir. Eğer Holometer uzayın temel birimini tespit ederse, bu bizim 3D dünyamızın mevcut olmadığı anlamına gelmez. Tersine bu bizim temel özyapıyı, yaradılışı anlayışımızı değiştirebilir ve şu ana kadar, makine çalışıyor gözükmekte.

Pazartesi Şikago’daki Parçacık Fiziği ve Kozmoloji Konferansı’nda verdiği sunumda Hogan, ilk sonuçların,  uzay-zamandaki kuantum dalgalanmayı, eğer onlar oradaysa, ölçebildiğini belirtmiştir.

Hogan: “Bu çok harika bir andı. Şuanda sadece bir ses—bunun uzay-zamanın sesi olup olmadığını bilmiyoruz ama makine bu spesifikasyonda çalışıyor.”

Hogan bir yıl içinde Holometer’ın kuantum sorusuna bir cevap verecek yeterli datayı toplamış olmasını beklediğini belirtmekte. Ve eğer uzay-zaman titreşimi varsa, o zaman bunun evrenimizin hızlanarak genişlemesine, çok az anlaşılmış kara enerji fenomenine tamamen yeni bir açıklama getirebileceğinin altını da çizmektedir.

Seattle, Washington Üniversitesi’nden fizikçi Ann Nelson, Holometrenin uzayı en küçük ölçekte inceleyen yeni  bir deney olduğunu belirtmekte. Ancak, deney bir şey bulsa bile, fizik için daha kapsamlı çıkarımlar halâ iyi anlaşılmamaktadır.

Ann Nelson şunu söylüyor: “Bu, en azından yerçekimi önemliyken, uzay-zaman hakkındaki tüm standart varsayımlarımızın ve etkin lokal teorilerin  yanlış olduğu anlamına gelebilir.”

Çeviren: AylinER
http://www.newscientist.com/article/dn26114-experiment-tests-whether-universe-is-a-hologram.html#.U_-S4KPp98E