Okyanusum.com Din, Bilim, Sufizm
Amigdala’yı son incelediğimizde, onun kortizol salınımdaki doğrudan etkisini ve Pre-Frontal Korteksin Yönetici Fonksiyona sahip prosesini bloke ettiğinden bahsediyorduk. Amigdalanın, Limbik Sistemin bir parçası olduğunu ve başlıca solunum, duygular ve uyku-uyanıklık döngüsünü içeren bir sistem içinde çalıştığını hatırlamak gerekir.
Amigdalanın Anlamlı Entegre Olmuş Öğrenmenin Yöneticisini Nasıl ”dondurduğunu”nun doğrudan etkisini göstermek için aşağıdaki bu diyagramı ekliyorum:
(https://huehueteotl.wordpress.com/2008/02/19/amygdala-and-learning-fear/ ‘den derleyip çeviren: AylinER:
Sidney, New South Wales Üniversitesi’nden Jee Hyun Kim ve Rick Richardson, 16 ve 23 günlük fareleri ayaklarına hafif bir şok verirler ve bu şok ile bir ses dinletirler ve fareleri bu sesle şoku bağdaştırmalaraı konusunda eğitirler. Bu farelerin yaşları insanlarda çocukluk ve ergenliğin başlarına denk gelmektedir. Eğitimden sonra, ses şoku takip etmediği zaman, farelerin bu sesi duyduklarında gösterdikleri korku dolu reaksiyon zayıflar. Teknik olarak, buna “yok olma-sönme” denir ve bu, amigdalanın fonksiyonuna bağlıdır.
Eğitimin ikinci kısmında, araştırmacılar, korkuyu yeniden tanıtıp, yeniden yok etmeye-söndürmeye çalışırlar. Bu zaman zarfında, gördükleri sadece daha yaşlı farelerin amigdala olmadan bunu yaptıklarıdır.
Araştırmacılar, korkuyu ilk yok etmedeki eğitim yaşının, ikinci kere farelere korku tanıtıldığında amigdaladan bağımsız korkuyu yok edip, etmedikleri konusunda önemli olduğu sonucuna ulaşırlar.
Araştırmacılar, çok küçükken, amigdalanın korkulu anıları söndürdüğünü ancak, amigdaladan bağımsız mekanizmaların daha sonra geliştiğini dile getirirler.
Bu durum, çok erken yaşlarda öğrenilen korkuların aslında unutulma olasılığı olduğunu da ortaya koymakta. Beyin geliştikçe, amigdalanın yakınındaki ilgili yapılar olgunlaştıkça, bu yapılar daha büyük rol almaya başlar. Ergenlikteki korku, yaşamın sonrasında silinmeyebilir ama onun yerine, örneğin; ilk korku reaksiyonunun üzerine nötr anılar gelicek bir proses ile bu korkulu anılar engellenebilir. İlk anı halâ durabilir ve tekrar hatırlanabilir, tabii ki…
Vermont Üniversitesi’nden Mark Bouton: “Beyin geliştikçe değişebilecek şey; nerede ve nasıl öğrenilen ve söndürülen korku depolanıyor ve onlar nasıl geri çağrılıyor olmasıdır.”)
Eğitmenler olarak, bir öğrenci korku ve / ya da stres uyandıracak bir uyarı ile karşılaştığında beyninde neler olduğunu anlamak önemli. Bu uyarı, öğretmenin bir azarı, ya da yanlış bir cevaptan dolayı sınıfın tepkisi, ya da sınıfın önünde yüksek sesle okumasının istenmesi vb olabilir. Bir korku tepkisinin ne olduğunu öğrenip ve tanımladığımızda, bizler tepkilerimizi ve etkileşimlerimizi, “savaş, kaç, donup kal” gibi tepkilerimize devam etmeyip, onları daha uygun bir hale getirebiliriz ve öğrencilerimizin düşünen beyinlerinin de bir kere daha kontrol altında olmalarını sağlayabiliriz.
Aşağıdaki durum, korkuya tepki sırasında beyinde tek tek neler olduğunu anlatmakta:
- Duyusal data talamusu beslemiştir—Örneğin; gönüllü olarak cevap veren öğrencinin cevabına sınıfın gülmesi.
- Data Amigdala’ya yollanır—Öğrencinin sınıfın ona gülmesine verdiği tüm duyulardan ve sinir sistemlerinden gelen bedensel tepki Amigdala’ya yollanır.
- Bu data eş zamanlı olarak Korteks’e de gider.—Öğrencinin gülmeye karşı bedensel tepkisi (tüm duyulardan ve sinir sistemlerinden gelen) aynı zamanda Serebral Korteks’e de gider. (4 lob)
- Amigdala “hızlı tehdit” değerlendirmesi yapar—Öğrencinin bedensel tepkisi, Amigdala’ya bu gülmeyi hemen sınıflandırılmasını söyler. Bu durumda “savaş, kaç ya da donarak kal”.
- Amigdala “yavaş” düşünmeyi bloke eder.—Amigdala’nın sınıflandırmasına dayalı olarak, öğrencinin bedeni bir sonraki adım olan “savaş, kaç ya da donarak kal” için Korteksi devre dışı bırakarak hazırlanır. (4 lobun birden Amigdala ile bağlantısı kesilir.)
- “Düşünmeden” ortaya konulan tepki gerçekleşir.—Pre-Frontal Korteksin aktive olmasını da bloke ederek, öğrenci Amigdalanın ortaya koyacakları doğrutusunda tepki verir; ya o da sınıfa güler ve sınıfın ilgisini başka bir yere çeker (kaçar) ya da sınıfa hazırcevaplılık yaparak misilleme yapar, (savaş) ya da sessiz kalır.(donar)
Amigdalanın Pre-Frontal Korteks devresini devreden çıkarmadaki etkisini azaltmada yapılandırılmış bir formül ya da güvenli ve sağlam bir önlem olmayabilir. Ancak, çocuğun ya da öğrencinin zihninde hatasız bir öğrenme atmosferi oluşturulduğunda onların beyinleri; korkudan dolayı tepki vermeyip, Pre-Frontal Korteks aktif olarak, tehditten gelen refleksif-dönüşümsel tepkiler olmadan bilgiyi sentezleyebilme şansına sahip olabilir. Arkadaş grupları içerisinde ve arasında ortak çalışma ve oyun, daha üretken ve anlamlı hale gelebilir.
Çeviren:AylinER
http://esnpconsulting.com/brain-bits/brain-bits-the-autopiloting-amygdala/
