Temsil
- Eğer görmek istersen güneş kaynağını,
Başka bir göze ihtiyacın var!.. - Baştaki gözün gücü ve kudreti olmadığı için,
Güneşin ancak sudaki aksini görebilir!.. - Sudaki akis, daha az aydınlık olacağından,
Senin kavrayışında bir durumda artış olacaktır.. - Yokluk, mutlâk varlığın aynasıdır..
Hak’kın aydınlığının yansıması onda belirir… - Yokluk, varlığın karşısında belirince,
Ondan bir yansıma durumu belirdi… - O birlik, bir çokluktan zâhire geldi.
Biri sayarsan, sonsuz olur… - Sayı, başlangıçta birdir;
Ama hiçbir zaman sonu olmaz!.. - Yok’luk özü itibâriyle saftır;
Gizli hazine ondan zâhir olur. - Ben bir hazineydim..” Hadisini bir kez daha oku!.
Ki, her gizliyi apaçık görebilesin… - Yokluk ayna, âlem yansıma, insan ise,
Göz gibi… Yansıma onda gizlidir.” - Sen, yansımanın gözüsün; O ise, gözün nûru…
Göz ile, gözbebeğini görür.. - Eğer bu işin özüne iyice bakarsan,
Hem gören O, hem göz O, hem de görünen… - Dünya insan olmuştur, insan da bir dünya…
Bundan daha temiz bir açıklama da olmaz!.. - Kudsî Hadîs, bu mânâyı açıklamıştır;
“Benimle görür..” ve “Benimle işitir..” diye beyân etmiştir. - Dünyayı baştan başa bir ayna bil!..
Her zerrede yüzlerce güneş parlamakta… - Eğer bir damlanın yüreğini yarsan,
Ondan yüzlerce saf deniz dışarı akar!.. - Toprağın her bir cüzüne iyice bakarsan,
Binlerce insanın ondan meydana geldiğini görürsün… - Organ bakımından sivrisineğin fil’den farkı yok!..
Ad açısından bir damla da Nil gibidir… - Her dânenin içinden yüzlerce harman doğar;
Bir dünya, buğday danesine sığdırılmış.. - Sivrisineğin kanadında cân bulursun;
Gözbebeğinde bütün göğü görebilirsin!.. - Onca küçüklüğüne rağmen, yüreğin siyah noktası,
İki âlemin sâhibinin konağı olmuştur.. - Orada her iki dünya da bir aradadır;
Bazen iblis, bazen de Adem etmekte… - Gör ki, âlemde her şey birbiriyle yoğrulmuş!..
Melek şeytanda, şeytan da Melekte gizlenmiş… - Ağaç ve tohum gibi, her şey berâber ve her şey birbirinden!..
Kâfirden Mü’min, Mü’minden de kâfir!.. - Her şey bir “Nokta”da toplanmış,
Zamanın devri, günler, aylar ve yıllar… - Ezel ve Ebed aynıdır;
İsâ’nın inişi ile Adem’in yaratılışı aynı anda olmuştur. - Şu dönüp duran zincirin her noktasından,
Binlerce şekil meydana gelmekte… - Her nokta’dan bir devir başlar;
Hem kendisi merkezdir, hem de çarkta dönen… - Eğer bir zerreyi yerinden alsan,
Baştan başa bütün âlem bozulur!.. - Her şey’in başı dönmüş ve onlardan bir tek parça bile,
Olabilirlik sınırının dışına adım atmamıştır… - Somutlaşma, her birimi hapsetmiş,
Bütünün parçası olmaktan yana ümitsiz kılmış. - Sanki dâima seyir halindeler..
Ki, sürekli soyunup giyinmedeler… - Hepsi daima hareket hâlinde ve dâima dinlenmede…
Hiç birinin başı da sonu da belli değil!.. - Her biri Zâtından her zaman haberdardır,
Oradan dergâha yol bulmada… - Her zerreyi perdenin altında gizlemiş,
Canânın câna cân katan güzelliği!..