- Duydum ki; Nisan ayında,
Sedef, denizin dibinden yüzeye çıkar… - Denizin derinlerinden yukarı çıkar da,
Denizin üzerine kurulur ve ağzını açar. - Denizden bir buhar yükselir.
Hak’kın emriyle oraya yağar. - Sedefin ağzına birkaç yağmur damlası düşer,
Ağzı, yüz bağla düğümlenmiş gibi kapanır; - Dolu bir gönülle denizin dibine geri döner.
Ve bu yağmur damlası, bir inciye döner. - Dalgıç denize dalar,
Ve sedefi dışarı çıkarıp içindeki inciyi alır. - Senin bedenin sâhil, varlık ise denizdir;
Buharı feyiz ve yağmuru da isimleri bilmedir. - Akıl, bu büyük denize dalan bir dalgıçtır;
Ki, yüzlerce cevher vardır heybesinde… - Gönül, bir zarf gibi ilmi içerir de,
Gönüldeki ilim açısından sedef, ses ya da harftir. - Nefis, parlayan bir şimşek gibi yola koyulur,
Harfler arayıcılığıyla dinleyicinin kulağına erişir. - Kır sedefi, dışarı çıkar göz alıcı inciyi!..
Kabuğu at, çekici içi al!.. - Kelime türemeyle ve Nahiv de Sarf ile,
Hep harfin etrâfında dönerler… - Bütün ömrünü bununla geçiren,
Nazlı ömrünü boş şeylerle geçirmiş olur. - Cevizin üzerindeki yeşil kabuğu tamâmen atan kişi,
Kabuğu kırarak özü yakalar çünkü!.. - Fakat, hiçbir öz, kabuksuz olgunlaşmaz;
Dinin öz bilgisi, öncelikle zâhir ilimlerden gelir. - Can kardeşim, benden öğüt dinle!..
Canla başla dini ilimlerde çaba sarf et!.. - Çünkü âlim insan, her iki âlemde de öncüdür…
Bilgisi az da olsa, bir yücelik elde eder. - Bir amel “hâl” sırrına dayanıyorsa,
Sözlü ilimden çok daha üstün olur. - Ama sudan ve balçıktan kaynaklanan bir iş,
Gönül işi olan bilgi gibi olmaz!.. - Bak!. Cisimle rûh arasında ne fark var?,
Buna batı desen, öbürü de doğu olur!. - Buradan hareketle, hâllerle amel arasındaki münâsebeti;
Ve hâl ilminin söz ilmine nisbetini anla!.. - Dünyaya eğilim gösterene ilim denmez,
Şeklen olur ama; ilmî bir mânâya sahip olmaz. - İlim, hiçbir zaman dünyaya eğilimle bir araya gelmez!..
Eğer meleği istiyorsan, köpeği uzaklaştır!.. - Çünkü, dini ilimler, meleklerin huylarındandır;
Bir gönül, köpek karakterliyse, bu bilgiler oraya yerleşmez. - Mustafa Sallallahü Aleyhi ve Sellem’in sözü, bundan ibârettir…
İyi dinle!.. Vallâhi bu böyledir!.. - Evin içinde resim olursa,
Melek de zorunlu olarak, o eve girmez. - Git ve gönül tahtını resimden arındır!..
Ki, yar için bir konak olma onuruna erişsin. - Ondan veraset ilmini öğren!..
Ve âhiret için ekin ek!. - Hak’kın kitâbını iç âlemden (enfüs) ve dış âlemden (afâk) oku!..
Bütün huyların esaslarıyla süslen!..