Farkındalık Meditasyonu Beyninize Ne Yapmakta?

Bunu okurken, ayak parmaklarınızı oynatın. Ayakkabınıza doğru parmaklarınızın itildiğini ve ayaklarınızın ağırlığını hissedin. Ayaklarınızın şu anda gerçekten de neye benzediğini –ağırlığını— düşünün.

Eğer farkındalık meditasyonunu  şimdiye kadar hiç duymadıysanız, tebrikler, biraz önce bir tanesini gerçekleştirdiniz. Öncesine göre çok daha fazla kişi bu tarzda bir çeşit stress- giderici  meditasyon yapmakta ve araştırmacılar bu tarz meditasyonu düzenli olarak yapanların beyinleri üzerinde bazı, oldukça olağandışı etkiler keşfediyorlar.

Orijinali Budist medistasyon tekniği olan bu meditasyon, son yıllarda “farkındalık meditasyonu”  olarak bir şekilde seküler terapilere ve kurslara dahil olmuştur ve çoğunda şimdiki an’a ve basit anlamda duyguların ve düşüncelerin gelip ve akıp gitmesine odaklanılmaktadır.

Bu farkındalık meditasyonu, endişe ve depresyonu gidermede yararlı bir terapi olarak yaklaşık 10 yıldır kabul edilmektedir ve GetSomeHeadSpace.com gibi farkındalık oluşturmayı gaye edinmiş internet siteleri milyonlarca abonenin ilgisini çekmektedir. Bu farkındalık meditasyonu, okullar, spor takımları, askeri ünitelerin performans geliştirmek için keşfettiği bir yöntemdir ve kronik ağrı çekenlere, bağımlılara ve  kulak çınlamasına sahip olanlara da yardım etmede umut vadetmektedir. Ayrıca farkındalık meditasyonunun, huzursuz bağırsak sendromu, kanser ve HIV gibi belirgin fiziksel semptomlar gösterelere yardım olduğunun bazı kanıtları mevcuttur.

Ancak bu zamana dek, her hafta yapılan bir kaç saatlik sessiz meditasyonun nasıl  ilgi çekici ölçüdeki zihinsel ve fiziksel etkilere neden olduğu konusunda çok az şey bilinmektedir. Şimdi,farkındalık konusundaki popülerite arttığından, beyin görüntüleme tekniklerinin ortaya koyduğu şey; bu eski uygulamanın, beynin birbiri ile sürekli  iletişimde olan beynin farklı bölgelerinin tamamıyla değişebileceğidir.

 

Korku Yok

MRI taramaları 8 haftalık bir farkındalık meditasyonu sonrasında beynin “kaç ya da savaş” merkezi olan amigdalanın küçüldüğünü göstermektedir. Korku ve duygu ile bağdaştırılan beynin bu başlıca bölgesi, bedenin strese verdiği tepkiyi başlatmada yer almaktadır.

Amigdala küçüldüğünde, farkındalık, konsantrasyon, karar verme gibi yüksek beyin fonskiyonları  ile bağdaştırılan prefrontal korteks daha fazla kalınlaşır.

Bu bölgelerdeki “fonksiyonel bağlantısallık”–örneğin; ne sıklıkla aktive oldukları gibi—da değişir. Amigdala ile beynin gerisi arasındaki bağlantı zayıflarken, dikkat ve konsantrasyonla ilişkili alanlar daha çok güçlenir.

Pittsburgh Üniversitesi’nde farkındalık konusunda çalışan araştırmacı  Adrienne Taren şunu ifade ediyor: “ Değişim ölçütü, bir kişinin yaptığı meditasyon saati ile bağlantılıdır. Araştırmadan elde ettiğimiz tablo; farkındalıklı meditasyonunu daha üst seviyede beceri kazanmasının artmasına yol açar, prefrontal korteks bölgelerindeki düşük düzeydeki beyin aktivitelerini de regüle der.

Bir başka deyişle, strese karşı ortaya konan daha dikkatli tepkiler,ilk-başlıca ortaya koyduğunmuz tepkilerin yerine  geçer.

Taren şu açıklamada bulunuyor:  “Pek çok aktivite prefrontal korteksin çeşitli kısımlarının boyutunu arttırır. Örneğin; video oyunları. Zihnimizin “stres merkezi” ile bağlantısının kesilmesi  bir ölçüde fiziksel olduğu kadar zihinsel sağlık açısından da yararlıdır. Ben, farkındalık meditasyonunun HIV’i tedavi edeceğini ya da kalp rahatsızlığını önleyeceğini kesinlikle söylemiyorum. Ancak, stres ve iltihapların biyogöstergelerinde bir indirgeme, bir azalma olduğunu gözlemledik. C-reaktif proteinler, interlökin 6 ve kortizol gibi göstergelerin hepsi bu hastalıklarla alâkalıdır.”

 

Acıyı Hissetmek

Araştırmacılar, farkındalık meditasyonu yapan uzmanların- ustaların acıyı deneyimlerkenki durumlarını incelediklerinde, işler daha da ilginç bir hal alıyor.İleri seviye meditasyon yapanlar acıyı hiç yapmayanlara göre belirgin bir şekilde çok daha az hissettiklerini bildirmekteler. Ancak, onların beyin taramalarında acı ile bağdaştırılan bölgelerinde meditasyon yapmayanlarınkine göre kısmen biraz daha fazla aktivite gözükmektedir.

Almanya, Leipzig, Max Plank İnsan Bilişsel ve Beyin Bilimleri Enstitüsü’nde postdoktora yapmakta olan Joshua Grant şunu ifade ediyor: “Beyinde daha az aktivite gözlemlediğimiz bu durum, acıyı dindirmede ilaçların da dahil olduğu herhangi bir klasik modele uymamakta. Farkındalık meditasyonu ustaları, beyinlerinin uyarıcıları değerlendirme, duygu ve hafıza ile ilgili bölgelerinde “yoğun” aktivite düşüklüğünü  göstermektedir.

Meditasyon yapanlarda normalde fonksiyonel olarak bağlantılı olan ön singulat korteks (acının duyumu ile ilgili bağdaştırılan bölge) ve prefrontal korteksin bölümleri  olan bu  iki bölgenin “ayrıkbağlantısız”gözüktüğü ortaya çıkmıştır.

Grant şunları da ifade ediyor: “Zen uygulayıcıları, uyarımın sıkıntısını, normalde birbiri ile iletişimde olan beynin bu iki bölgesi arasındaki bağlantıyı değiştirerek, ortadan kaldırmayı ya da azaltmayı başarmışlardır. Onlar kesinlikle deneyimi engellemiş gözükmemekteler. Onun yerine,bu deneyimi ıstırpalı yapmayacak bir düşünce procesisine yönelerek, bu acıyı kendilerine hissettirmiyorlar.”

Zen’i Hissetme

Şunu da not etmekte yarar var; bu çalışma, meditasyon uzmanlarını test etmiş olsa da, onlar bu çalışmada meditatif bir halde değiller,—acıyı azaltma etkisi sizin kendinizi transa geçirip de başaracağınız bir şey değil— onun yerine, onların algılarında kalıcı bir değişim gözükmektedir.

Grant bu konuda şunu söylüyor: “Özellikle onlara meditasyon yapmamalarını söyledik.Onların beyinlerinde çok büyük bir fark mevcut.Meditasyonda uzman olanların referans değerler durumları farklı.”

Meditasyonda uzman olanlar hakkında yapılan diğer çalışmalar(en az 40bin saat uzmanlık düzeyinde farkındalık çalışması neticesinde) göstermiştir ki; bu çalışmayı yapanların beyin taramalarında; onların dinlenme hallerindeki beyin durumları normal kişilerin meditasyon yaptıkları zaman ile benzerlik göstermektedir.

Taren şunları ifade ediyor: “Bu seviyedeki uzamanlıkta, pre-frontal korteks beklenenden daha büyük değildir. Aslında, boyutu ve aktivitesi tekrardan düşmeye başladı. Bu sanki düşünme olağan, otomatik birşey ve konsantrasyon gerektirmemeyen bir durum.”

Halâ keşfedilecek daha çok şey var.Özellikle, beyin şimdiki anı kavradığında neler oluyor? ve farkındalığın insanlar üzerinde başka ne gibi etkileri olabilir?…

Teknik üzerindeki araştırma daha emekleme, başlangıç döneminde ve beyin görüntülemenin tam kesin olmama halinde, araştırmacıların beynin farklı bölgelerinin ne yaptığı konusunda varsayım yapmaları gerekiyor.

Hem Grant, hem de Taren ve diğerleri, stres-azaltmanın diğer metodları, farkındalığın etkilerinden ayırmayı hedef alan emsalsiz, eşi görülmemiş geniş bir çalışmanın ortasındalar.

Taren: “Farkındalığın etkileri konusunda oldukça heyecanlıyım. Stres  büyük bir problem ve insan sağlığına çok büyük etkisi olduğu için, bu araştırmanın sipiritüel birşeyden uygun bilim ve klinik kanıtlara doğru yöneldiğini görmek harika. Biraz rahatlamayı becermek ve zihnimize odaklanmak gittikçe önemli olmakta.”

Belki de yeniçağ, meditasyonun kısmi-sipiritüel yan anlamları, şu ana kadar farkındalığın, artan bir şekilde çılgınlaşan dünyamıza bir çare olmasını engellemiştir. Araştırmalar bu algının üstesinden gelmemize yardımcı oluyor ve belki de 10 dakikalık farkındalık meditasyonu yakında kabul görmeye başlanıcak ve tıpkı spora gitme ya da dişlerimizi fırçalama gibi stresi yenme pratikleri bizim günlük sağlık rejimimiz, düzenimiz olacak.

Çeviren ; AylinER
http://blogs.scientificamerican.com/guest-blog/2014/06/12/what-does-mindfulness-meditation-do-to-your-brain/

Check Also

Bunu anladığınızda Tüm Hayatınız Değişecek – Bruce Lipton