Parkinson Hastalığı Bağırsaklarda Başlayıp Beyne Gidiyor Olabilir

Görünüşe göre Parkinson hastalığının ardındaki sinir hasarı, beyin hücrelerine yayılmadan önce mide ya da kalın bağırsakta başlıyor. Fakat buna neyin sebep olduğunu bilmiyoruz.

parkinson1Bağırsak ReaksiyonuMicroscape Science Photo Library, Clare Wilson

Parkinson hastalığı hakkında tamamen yanlış düşünüyormuşuz. Bu durum, beyinde değil de bağırsakta meydana gelen hasardan kaynaklanıyor olabilir.

Eğer görüş doğruysa, bu, belirtiler oluşmadan hastalığın tedavi edilmesi için yeni yöntemlere kapı açacaktır. İngiltere NewCastle Üniversitesi’nden David Burn, “Bu oyunun kurallarını değiştirir. Potansiyel olarak yayılmayı durduracak birçok farklı mekanizma var” diyor

Parkinson hastalığı, titreme (tremor), tutukluk ve hareket etmede zorluğa neden olan beynin derinindeki nöronların ölümünü kapsar. Bu semptomları rahatlatan ilaçlar olsa da, hastalık ilerledikçe etkileri azalır.

Hastalığın en belirgin özelliklerinden biri, sinüklein adı verilen bir maddenin çözünmeyen liflerinin çökelmesidir. Normalde sağlıklı sinir hücrelerinde küçük çözünür moleküller halinde bulunurlar. Parkinsonlu insanlarda birşey, sinüklein moleküllerinin farklı bir şekle dönüşmesine neden olur ve onları lifler halinde bir arada toplar.

Bu geçişin beynin dışında başlıyor olabileceğine dair ilk ipucu yaklaşık on yıl önce ortaya çıktı. Patologlar otopsi sırasında, hem Parkinsonlu hastaların hem de semptomların olmadığı fakat beyninde lifler olan insanların bağırsak sinirlerinde belirgin sinüklein lifleri gördüklerini raporlamışlardı. Tetikleyicinin bilinmeyen bir mikrop ya da toksin olduğunu ileri sürdüler.

Bulgular anlamlı geliyordu çünkü Parkinson hastası insanlar, titremeleri farketmelerinden 10 yıl öncesine kadar  sık sık sindirim problemleri bildirirler – en çok kabızlık. İlginç biçimde, Parkinson’un diğer bir erken belirtisi koku kaybıdır.  Burun ve bağırsağın, sinir hücreleri dış dünyaya maruz kalan iki organ olması ve potansiyel olarak da toksinlere ve mikroplara maruz kalması tesadüf olmayabilir, diyor Burn.

Şuan, sinüklein liflerinin bağırsaktan beynin derinlerine yolculuk yaptığı ortaya çıkarıldı. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Collin Challis ve meslektaşları, farelerin midesine ve bağırsaklarına sinüklein lifleri enjekte ettiler. Üç hafta sonra lifler beynin tabanında görülebiliyordu, ve iki ay sonra beynin hareketi kontrol eden bölgesine ilerlemişlerdi. Aynı zamanda farelerin çevikliği azalmıştı, tıpkı Parkinson hastalarında olduğu gibi.  Bu çalışma geçen ay San Diego’daki Society for Neuroscience toplantısında duyuruldu.

Bu araştırma, bağırsağın Parkinson üzerinde rol oynadığına dair büyüyen bir çalışma alanı üzerine kuruludur, diyor Burn. Örneğin, midesindeki ana siniri kesilmiş olan insanların (mide ülseri için eski bir tedavi yöntemi) bu hastalığa yakalanma riski daha azdır.

Sebep olarak hiçbir bakteri ya da virüs saptanmadı. Fakat ilk deliller, parkisonlu hastaların normal insanlara göre farklı bağırsak bakterilerine sahip olduğunu ileri sürüyor. Bazı doktorlar hastalarını antibiyotik ya da dışkı nakliyle tedavi etmeyi hali hazırda deniyor.

King’s College London’dan Sébastien Paillusson, “Bağırsaklarımızda yanlış bakterileri barındırıyor olmamız iltihabı tetikleyebilir. Biliyoruz ki iltihap sinükleinin toplanmasını daha olası hale getiriyor” diyor.

Diğer çalışmalar gösteriyor ki, belirli haşere ilaçlarına maruz kalan çiftçilerin ve içme sularını kuyudan çıkaran insanların (böcek ilacıyla kirlenmiş olabilir) Parkinson’a yakalanma ihtimali daha fazla. Belki de bu kimyasallar bağırsaktaki sinirlere hasar veriyordur.

Zanlı ne olursa olsun, ilk darbenin yerini bilmek, erken tespit ve tedaviyi mümkün kılar. Örneğin, sinüklein liflerini temizleyen veya oluşumunu engelleyen ilaçlar hazırlık safhasında. Bu ilaçlar, lifler beyne ulaşmadan önce insanlara verilirse, başarı için daha yüksek bir şansa sahip olunur. Belki bir gün, ilk aşama kanser için yapılan kolonoskopi sırasında, bağırsak sinirlerdeki lifleri de izlemek mümkün olacaktır, diyor Burn.

Çeviren : Gültekin METİN
https://www.newscientist.com/article/mg23231024-100-parkinsons-disease-may-start-in-the-gut-and-travel-to-the-brain/

Check Also

Geri Dönüşü Olmayan İnsan Ruhunun Ölümsüz Yolculuğu