Oda Sıcaklığında Süper İletkenler

 30 yıl yeni büyük bir şeyi beklemek için epey uzun bir süre. Ancak New Scientist dergisinin yayın yaşamının yarısında seçilmiş bir grup araştırmacı, dünyayı değiştirecek bir keşfin cok yakında, eli kulağında olduğuna eminler. Çin Changchun’daki Jilin Üniversitesi’nden Yanming Ma: “Eğer bu olursa, bu bizim normal yaşamı mız için devrimsel bir değişim olacaktır.”

Bu çığır açan şey; Oda sıcaklığında çalışan süper iletken olabilir mi?… Kulağa çok ilgi çekici geliyor…

Süperiletkenler direnç olmadan elektriği ileten maddelerdir. Bu fenomen, 1911 yılında Hollandalı fizikçi Heike Kamerlingh Onnes tarafından keşfedildi. Onnes, civa metalindeki direncin kritik sıcaklık ve altındaki sıcaklıklarda ölçülemeyecek kadar küçük bir değere düştüğünü gözlemledi bir başka deyişle, civa 4.2 K aşağısına soğutulursa tüm elektrik direncini kaybediyordu. Diğer maddeler biraz daha yüksek derecelerde süperiletken oldukları tespit edildi. Ancak, aşırı soğutma ihtiyacı bu fenomenin kullanışlığını sınırladı.

1986 yılına kadar da bu böyleydi. O yıl süper iletkenlerin kabaca 100 Kelvinde(K) (-170 derece,bu derecenin yüksek bir derece olması göreceli bir durum) direcini kaybettiğini keşfettik.

Birden oda sıcaklığında süperiletkenleri yaratmak o kadar da uzak gözükmedi…

İngiltere Edinburgh Üniversitesi’nden Paul Attfield: “Bu ileriye doğru atılacak ikinci bir sıçrayış ama henüz gerçekleşmedi. Şu ana kadar 30 yıl öncesinden daha iyi bir noktaya gelemedik.”

Bir şekilde yüksek derecelerde süperiletken olan maddeler keşfedildi ve bunlar aşırı derecede yüksek basınç altında olduklarında süperiletken oluyorlardı.

Şuan için süper iletkenler dünyayı değiştirecek muhteşem aplikasyonlar için tamamen elverişsiz bir durumdadır: Nakil ve elektrik güç iletimi.

Süper iletkenler, manyetik alanlar için güçlü bariyerlerdir. Bu şu demek, bir mıknatıs onların üzerinde havada durabilir. Bu onları mükemmel şekilde etkili yapar ve bunlarla manyetik olarak havada tutulan, sürtünmeden dolayı enerji kaybı olmayan, çok hızlı manyetik levitasyon trenler (Maglev) yapılabilir.

Enerji kaybında ya da yokluğunda güç temin etmede süper iletkenler anahtar bir rol oynar. Tüketicilere elektrik santrallerinden elektrik yolladığımızda, elektrik tellerden geçerken akıma direnç gösterir. Sonuç, kullandığımızdan çok daha fazla güç üretmemiz gerektiğidir. Süper iletken kablolarla ise hiç güç kaybetmeyiz. Bu şu demek; süper iletken maddeler içeren bir pil şarj olmadan sonsuza kadar çalışabilir.

Almanya Mainz’deki Max Planck Enstitüsü Kimya Bölümü’nden Mikhail Eremets: “İnsanoğlu süper iletkenler dünyasında yaşayacak. Oda sıcaklığında süper iletkenlerin olmayacağını anlatan temelde teorik hiç bir engel yok.”

Ivan Božovic’in, NewYork Upton Brookhaven Ulusal Laboratuvarında çığıraçan çalışması Ağustos ayında Nature dergisinde yayınlandı. Božovic’ süperiletkenler konusunda yaptığı çalışmanın bu konudaki arayışımıza bir strateji oluşturabileceğini ve bu duruma iyimser baktığını dile getiriyor.

Yazan: Michael Brooks
Çeviren : AylinEr
https://www.newscientist.com/round-up/world-2076/?utm_campaign=Echobox&utm_medium=Social&utm_source=Twitter&cmpid=SOC|NSNS|2016-Echobox#link_time=1479488808