Nöronun Kendinden Kendine Programını Okuması

AylinER

Weill Cornell Medical College’da bir grup bilim insanı, nöronların sinir uyarılarını taşıyan nöron uzantısı olarak bilinen aksonların, hücre çekirdeğindeki yazılımı nasıl etkilediğini belirlemişler. Ayrıca bu çalışmada gen aktivitesini etkileyen proteinlerin genetik yazılımı nasıl etkilediğini de daha net açığa çıkarmışlardır.

Bu ekipten Dr. Samie R. Jaffrey, nöron gövdesinden sinir uyarılarını taşıyan lif şeklindeki uzantının (akson) ucunda oluşmuş koni şeklindeki yapının (büyüme konisi) çok önemli sinyalleri hücrenin çekirdeğine gödererek, hücrenin yaşamasını sağlamakta olduğunu tespit ettiklerini, bu yolla, sinir sistemi bir çıkışı olmayan yol yerine, güvenilir nöral yollar seçerek, zamanla gelişmekte olduklarını ve bu işlemin nöron ucundaki büyüme konisi ile çekirdeği arasındaki iletişimi anlatmakta olduğunu açıklamaktadır.

Dr Jaffrey, bu durumu detaylı olarak şu şekilde anlatır:
Gelişen fetus doğumdan sonraki evreye göre çok daha fazla nöron taşımakta, ve bu yeni oluşmakta olan nöronlar, uzun dallar şeklinde aksonları belirli bir hedefe mesela ayağa ya da göze yollarlar.

Aksonlar-nöron uçları hedefe ulaştığında, (belki bu uzaklık hücre çekirdeğinden santimetrelerce uzağa) hedef dokudan sinir büyüme faktörü (Nerve Growth Factor) diye bir sinyal alırlar. Pek çok akson ulaşılması gereken hedefe ulaşamaz ve bu yüzden de nöronlar önceden belirlenmiş bir program dahilinde ölürler.

Hedefe uygun olarak ulaşan aksonlar ise sinir büyüme sinyalini alır -“hayır sen başardın, yaşayacaksın” sinyalidir- ve yaşaması için nörona iletilir. Burada önemli olan diğer bir nokta da, aksonların ucunda büyüme konisinin tespit ettiği bu kritik bilginin tekrardan hücrenin kumanda merkezi olan çekirdeğine geri nasıl iletildiğidir.

Bunu tespit etmek için bilim insanları, belirli proteinlerin üretilmesine yardımcı olan genetik materyal olan aksonal büyüme konilerinin içindeki MRNA ve proteinleri incelemişler. mRNA yazılım faktörü diyebileceğimiz “CREB” adlı proteini üretmektedir ve daha önceki çalışmalar göstermiştir ki “CREB” adlı protein hücre yaşamı için önemlidir.

İşte aksonların ucunda büyüme konilerinde üretilmekte olan bu “aksonal CREB” adlı protein, nöronların yaşaması ya da nöronun kendi kendini imha etmesinde rol alan unsurdur. Öyle ki, eğer bir nöron yaşayacaksa, “aksonal CREB” proteini hücreye girer, ve gelişen nörona yaşayacağını bildirir. http://news.med.cornell.edu/wcmc/wcmc_2008/02_19_08.shtml

Yukarıdaki bilimsel olarak anlatılan nöron hücresinin “beden” adlı sistemde yaşamını ve bu yaşamda nasıl bir işlevi olacağını belirleyici unsurun, bir nöron için uzak(!) olarak kabul edilen bir noktadan OKUnan bilginin bir okuyan tarafından (nöronlardaki aksonlarda bulunan bir protein) okunması ki, bu okuyan nöron hücresinden ayrı bir birim değil, kendinden kendine bir okuyuş ve hücrenin yukarıda yazıldığı gibi nöron açısından bakıldığında önceden belirlenmiş programa göre işlevini yerine getirmesinden ibaret!!! Bu da bilginin her bir nöronda ortaya çıkışı, bilincin kendinden kendine seyri ve sureti değil midir?

 

Check Also

Sinir Sistemi Nesiller Boyunca Bilgiyi Aktarabiliyor

Hemen hemen tüm ekolojik ortamlarda bulunan nematotlar(iplik kurdu), üzerinde en çok çalışma yapılan organizma modellerindendir. ...