Meşrubatlara Vergi

Umarız İngiltere’nin meşrubat vergileri obezite ve diyabet oranlarını azaltacak

Bir çalışmada, İngiltere’de meşrubatlara uygulanması planlanan vergilerin, önemli sağlık gelişmelerine yol açacağı tahmin ediliyor. Umuyoruz bu vergiler uygulanabilir.

Uzun bir bekleyişten sonra, İngiltere’nin meşrubatlar vergisi şekillenmeye başladı. Umuyoruz bu artık daha sağlıklı olmamıza yol açacak.

Peki gerçekten daha sağlıklı olacak mıyız? İngiltere ve Yeni Zellanda’da araştırmacıların bilimsel olarak analiz etmeye çalıştığı sıralı vergilendirmeyi ele alırsak, bulgular gerçekten cesaret verici gözüküyor. Kola ve konsantre meyve suları gibi şekerle tatlandırılmış içecekelr üzerinde 2018 Nisan ayında uygulanacak vergilendirme dikkate alındığında, araştırmacılar obezite, diyabet ve diş çürüğü oranlarında önemli değişiklilkler olabileceğini öngördüler.

Araştırmanın gösterdiğine gore, bunun etkisi pek çok değişkene bağlı. Bunların arasında üreticilerin davranışları ve tüketicilerin tepkisi de var. 3 olası müdahele öngörülüyor. Birincisi, üreticilerin şeker içeriğini azaltmak üzere yeniden düzenlemeler yapması. İkincisi, fiyat artışlarıyla tüketiciye vergi yüklemek. Üçüncüsü, üreticiler pazarlamayı kullanarak, tüketimi şekersiz veya az şekerli içeceklere  dönüştürmeye çalışırlar ve böylelikle de çok şekerli içecekler değişmeden kalır.

Bundan başka belirsizlikler de var tabiki. Eğer üreticiler maliyetin bir kısmını ya da tamamını müşteriye aktarırlarsa, fiyatları ürünler arasında eşit olarak mı artıracaklar yoksa yüksek şekerli içecekleri mi seçecekler? Sigara üreticilerinin, vergiyi düşük kaliteli ürünlerden daha rağbet gören ürünlere kaydırdıklarını görmüştük.

Daha İyi Bir Sağlık

İyi haber şu ki, çalışma da belirtilen her 3 müdahelede de, vergi konulmasının halk sağlığı açısından çok önemli yararları olacağı tahmin ediliyor. Özellikle de bu içecekelri en çok tüketen çocuklar arasında.

Eğer endüstri yeniden düzenlemelere geçerse çok büyük kazançlar olacağı düşünülüyor. ( Yüksek miktarda şeker içeren ürünlerin şeker içeriğini % 30 azaltırsa ve orta derecede şeker içeren ürünlerin içeriğindeki şeker miktarını da % 15 azaltırsa) Bu da 144400 kişide daha az obezite, 269400 kişide daha az diş kaybı ve çürüğü ve 19100 kişi de daha az tip 2 diyabet hastalığı demek.

Tabi ki toplum sağlığını iyileştirmek adına vergi koymak yeni bir şey değil. Bu daha çok alkol ve sigara tüketimini azaltmak için kullanılmaktadır. Hükümet en sevdiğimiz içkinin fiyatlarını arttırdığında şikayet etsek de, bu tip şeylerde vergiyi genellikle kabul ediyoruz. Gıda vergileri ise çok daha çekişmelidir. Mesela, Danimarka’daki tereyağ ve domuz pastırması yağındaki vergi, halkın şiddetli karşı çıkışı nedeniyle geri çekilmişti. Şekerli meşrubatlar, sigara ve tereyağ arasında orta derecede kabul edilebilirlik gösterebilir. Gıdalardan çok fazla karbonhidrat alıyoruz, ekstra şekere ihtiyaç yok. Halbu ki şekersiz alternatifler de her zaman mevcut. Jamie Oliver gibi ünlüler ve halk sağlığı organizasyonalrı tarafından yürütülen kampanyalar sayesinde şekerli içeceklere vergi konulması yönünde halk desteği gittikçe artmaktadır.

Azaltmak

Şeker tüketimini azaltmak çok önemli. Ortalama bir İngiliz yetişkin şekerden %12 enerji sağlarken, 11- 18 yaş arasındakiler % 15 enerji sağlamaktadır. İngiltere’de Beslenme Bilimsel Danışmanlık Komitesi tarafından yapılan bir araştırma bu oranların %5ten daha fazla olmaması gerektiğini söylemiştir. Şekerli içecekler, yetişkinlerin şeker alımının  %25ini, çocukların ise %40ını oluşturmaktadır. Bu da onları hedef yapmaktadır. Bunu deneyen ilk ülke İngiltere değil. Meksika şekerli içeceklerden vergi almaya başladı ve bu da fiyatların artmasına ve daha az tüketime yol açtı. İngiltere farklı bir system tercih etti: yüksek ve orta derece şeker içerikli içeceklerin vergileri üreticiye yüklenecek. Bununla nasıl uğraşacaklarına kendileri karar verecekelr. Bunu önceden duyurarak umuyoruz ki, üreticiler daha az şeker içeriği ile ilgili yeni düzenlemelerini hızla yapacakalr ve dolayısıyla da tüketiciye fiyat zammını yansıtmayacaklar.

Son araştırmanın bulguları göz önüne alındığında, olayların bu şekilde gelişeceğini ümit edebiliriz.

Çeviren : Sıdıka ÖZEMRE
https://www.newscientist.com/article/2116456-lets-hope-uks-soft-drink-tax-cuts-obesity-and-diabetes-rates/?utm_campaign=Echobox&utm_medium=SOC&utm_source=Twitter#link_time=1523011600