Manyetik Beyin Stimülasyonu Depolanmış Anıları Geri Çağırabiliyor

 

magneticAraştırmacılar transkraniyal manyetik stimulasyon kullanarak istiflenmiş bilgi ve anı parçalarını aktive ediyorlar.Wisconsin-Madison Üniversitesi

 (İşler belleğiniz) Kısa süreli belleğiniz, kısa vadede önemi olan küçük şeylere dikkatini verir. Yoksa yeni bir telefon numarasını tuşlayabilecek kadar uzun hatırlayamazdınız.

Ama kısa süreli belleğin nasıl çalıştığını, neleri akılda tutacağınıza, neleri ise gerektiğinde ulaşabilecek uzaklığa atacağınıza nasıl karar verdiğini hala anlamaya çalışıyorlar. Bu çalışma zihin hakkındaki teorimizi kesinleştirebilir ve hatta şizofreni ve depresyon problemi olan insanlara yardımcı olabilir.

Wisconsin Madison Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olan Brad Postle şöyle diyor: “Mental hastalıkların çoğu ne düşünüleceğine karar verilememesiyle ilişkilendiriliyor. Bizim bu çalışmada yaptığımız şey, neyi düşüneceğimizin kontrolünü sağlayan mekanizmaya ilk adımları atmak.”

Postle’ın laboratuvarında uzun süreli beyin aktivitesi yoluyla kısa süreli belleğin hatırlama işlemini yaptığı fikrine meydan okunuyor. Beynin daha az önemli bilgiyi, beyin aktivitesini gözlemleyen işlevlerinin uzağında bir yerlerde gizlediğini fark ettiler. Sonra da mıknatıslarla bu bilgiyi aktif dikkat alanına geri çektiler.

Postle, pek çok insanın, mevcut işler belleklerinin kaldırabileceğinden daha fazlasına konsantre olabileceklerini hissetmelerinin çok önemli olduğunu düşünüyor. Bu sanki görüş alanımızda her şeyin olduğunu hissediyor olmamız gibi bir şey. Ama düzenli olarak tekrar odaklanmazsanız ayrıntılar kolaylıkla gözden kaçabilir.

Postle: “Her an her şeyin farkında olduğunuzu zannetmeniz bilincinizin yarattığı bir çeşit illüzyondur. Düşünce için de aynı şey geçerlidir. Aynı anda pek çok şeyi düşündüğünüzü, hepsini zihninizde tuttuğunuzu sanıyorsunuz. Ama pek çok araştırma gösteriyor ki, aslında an içinde sadece çok az şeyin farkındasınız.”

Postle’ın ekibi deneklerden, farklı bilgi türlerini anlatan 2 objeyi hatırlamalarını istedi. (kelimeleri, yüzleri ve hareketi kullandılar.) Hafızaları test edilecekti.

Araştırmacılar sormak üzere oldukları soru hakkında deneklerine ipucu verdiler; mesela bir kelime değil de bir yüz.. Beyinde kelime hafızasıyla ilişkilendirilen elektrik aktivitesi ve kan akışı yok oldu. Ama ikinci bir ipucu verilince, denekler o kelime hakkında test edileceklerini anladılar ve beyin aktiviteleri konsantre olduklarını gösteren bir seviyeye fırladı.

Postle: “ İnsanlar, bir şeylerin hafızada tutulabilmek için sürekli nöronların ateşlenmesi gerektiğini düşünüyorlar. Ama nöron ateşlenmesi olmadan da insanların muhteşem bir şekilde hatırlama işlevini gerçekleştirdiğini gözlüyoruz. Anıyı geri çağırabilecek olmanız gerçeği aslında onun hiç yok olmadığını da kanıtlamaktadır. Sadece beyinde aktif olarak muhafaza edildiğinin kanıtını göremiyoruz.”

Araştırmacılar unutulmuş gibi görünen şeyleri de deneklerine ipucu vermeden geri çağırabilmeyi başardılar.  Transkranyal manyetik stimülasyon (TMS) denilen bir teknik ile beyinde kelime depolanmasından sorumlu bölüme, odaklı elektromanyetik alan uyguladılar. Böylelikle de odaklı dikkatten sorumlu beyin aktivitesini tetiklemiş oldular.

Üstelik, eğer deneklerine bir yüze odaklanmaları gerektiğine dair ipucu verirlerse( ki bu da kelimeyle ilişkilendirilen beyin aktivitesinin azalmasına sebep olur) transkraniyal manyetik stimülasyon  titreşimiyle depolanmış anı geri çağırılır; dolayısıyla da deneklerde kelimeye odaklanmalarını istedikleri zannı oluşturulur.

Postele: “Anıların orada olduğunu ama sadece aktif olmadığını düşünüyoruz. Orada olduğunu  ispatlamasının ötesinde, TMS bize aynı zamanda anıların geçici süreyle tekrar aktive edilebileceğini de gösterdi.”

Postle: “Beynin neyin uzaklaştırılacağına ve de ihtiyaç halinde kısa sürede neyin tekrar geri çağrılacağına nasıl karar verdiğini hala bilmiyoruz.”

Beynin dikkati nasıl dağıttığı üzerine çalışmak, şizofreni (hastalar gerçeklik değil de halüsinasyona odaklanır) ve depresyon (hastalar genellikle çok uzun vakitler sadece olumsuz şeyleri düşünerek zaman geçirirler) gibi zihinsel sorunları anlamamıza da yenilikler getirebilir.

Postle: “Bu temel araştırma ile çok ilginç ilerlemeler yapıyoruz. Bu çalışma ile insanlar dikkatlerini kontrol altına alabilecek, neyi düşüneceklerinin seçimini yapabilecek ve de kontrol eksikliğiyle ilişkilendirilen çok ciddi sorunlarının üstesinden gelebilecekler. “

Çeviren : Sıdıka ÖZEMRE
http://neurosciencenews.com/tms-memory-neuroscience-5646/

Check Also

Geri Dönüşü Olmayan İnsan Ruhunun Ölümsüz Yolculuğu