Genom Şirketleri Datanızı Yeniden Satmalı mı?

Bir deyişe göre; ürüne para ödemiyorsanız, ürün sizsiniz. “Ücretsiz” bir online hizmet kullandığınızda, ödemeyi kendi kişisel bilgilerinizle yapıyorsunuz demektir. Ancak, iş genlerle alakalı olduğunda hem ödüyorsunuz hem de ürün siz oluyorsunuz. Şirketler, hem kendi genetiğini bilmek isteyen insanlardan ve hem de ürünlerini şekillendirmek için toplu genetik data satın alan biyoteknoloji şirketlerinden ödeme alıyorlar. Hatta bazen bunu şüpheli tekniklere başvurarak gerçekleştiriyorlar.

Donörlerin bunda pay sahibi olması gerekmez mi? Firmalar, tek bir DNA diziliminin herhangi bir değer taşımadığını, ancak bir araya getirilen verilerin herkese yararlı olabileceğini ve testlerin de bağışı teşvik ettiğini iddia ediyor. Biz de, kendi işleriyle onları başbaşa bırakyoruz.

Bu fedakarlık çağrısı aslında çok da doğru değil. Genomumuzu -organlarda olduğu gibi- tıp için, kar amacı gütmeyen kuruluşlar vasıtasıyla da bağışlayabiliriz. Ve son zamanlardaki test vakaları, alınan izinlerin kurallara uygun bir şekilde elde edildiği konusunda şüphe uyandırıyor. Ayrıca şunu da merak edebilirsiniz: bu biyoteknoloji firmaları; genom bağışları nedeniyle  Ar-Ge masrafları  azaldığı için,   herhangi bir ilacın fiyatında indirim yapacak mı?

Öyleyse, bir DNA testi satın alacağınız zaman iyi düşünün. Sadece sıradaki ürün olmak için böyle bir ödeme yapmanıza değer mi?

4 Ekim 2017
Çeviri: Sena Erkan
https://www.newscientist.com/article/mg23631463-100-buyer-beware/

Check Also

Geri Dönüşü Olmayan İnsan Ruhunun Ölümsüz Yolculuğu