Çöl Kertenkelesi Hararet Gidermek İçin Derisinde Pipet Taşıyor

Çöl Şeytanı – Dikenli Molok

kertenkele

Tür:  Dikenli Molok (Moloch horridus)
Yaşamsal Coğrafya: Kurak çöller ve Avustralya’nın çalılık veya bodur ağaçlarla kaplı alanlar

Bu ne şeytanlık? Dikenli molok kertenkelesi ıslak kumlardan suyu emmek için tüm derisini pipet olarak kullanıyor.

Bu ona derisi ve ayaklarıyla içme yeteneği veriyor. Bu yetenek çölde oldukça kullanışlı, özellikle de ağız yapısı karıncaları yemek için özelleştirilmiş ve doğrudan su içemeyen kertenkeleler için.

Almanya Aachen Üniversitesi’nden Philipp Comanns, “Dikenli molok derisiyle suyu toplayıp ileten en büyüleyici türlerden biridir” diyor.

Comanns ve ekibi suyu nasıl elde ettiklerini anlamak için, Batı Avustralya Gibson Dağı’ndan altı dikenli moloğu laboratuvarda inceledi.

Araştırmacılar onları su birikintisine yerleştirdiğinde, kertenkeleler ayakları aracılığıyla içebiliyordu: Derileri suyu ayaklarından ağızlarına kanalize ettiğinde, ağızlarını 10 saniyede bir açıp kamapaya başladılar.

Fakat doğal yaşam alanlarında yağmur ya da su birikintileri nadiren meydana gelir” diyor Comanns.

Çöllerde sıcaklık akşamları düştüğünden doğal olarak çiy oluşur. Fakat ekibin bulduğuna göre doğal yoğunlaşma ya da kertenkelelerin vücudunda oluşan sabah çiyi, onlara içebilecekleri yeterli miktarda su sağlamıyor. Bununla birlikte bu onların derisini “süper su emici” yapıyor ve onları nemli kumlardan suyu emmeye hazır hale getiriyor.

Ekibinin bulgularına göre, en ıslak kum üzerinde durduklarında bile kertenkelelerin içme pipetlerinin yüzde 59’u suyla doymuş hale geliyordu. Bu yüzden ıslak kumdan ayaklar aracılığıyla içmek işin tamamı değildi.

Son olarak araştırmacılar derinin üzerine nemli kum koyduklarında, pipetler tamamıyla su ile doldu.

Bu kertenkeleler doğada arkalarını sıklıkla nemli kum ile kollarlar, bu onlara kum üzerinde durmak yerine daha fazla su emme olanağı sağlar. Comanns, “Görünüşe göre çiyli nemli kum dikenli molok için ana su kaynağı” diyor.

Öyleyse suyu tam olarak nasıl içiyor?

Sünger gibi çekiyor

 Dikinli moloğun derisi üstüste biner şekilde mikroskobik oluklarla kaplı, böylece pipetlerden oluşan bir ağ meydana geliyor. Bunlar kılcal hareketlerle vücudun heryerinden suyu tutabilirler. Su, yerçekimene karşı bile bir kanal aracılığıyla çekilebilir.

Su sonradan doğrudan kertenkelenin ağzına içmesi için iletilir.

Kertenkele bu suyu sadece pipet ağı tamamen dolduğunda içer – su yaklaşık olarak vücut ağırlığının yüzde 3’ünü oluşturur.  Bunu yaptıklarında, ağızlarını saatte 2500 kez açıp kaparlar ve ayakta hareketsiz dururlar.

Odunluk kurbağası, arafura eğe yılanı ve Afrika ve Asya filleri gibi diğer hayvanlar aynı zamanda derilerinde su tutabilirler. Buna rağmen, onlarda suyu ağızlarına transfer etme yetisi yoktur. Comans, “Bu hayvanlar suyu geçirgen derilerinden alırlar” diyor.

Dikenli moloğun su toplama mekanizmasını anlamak onları korumaya yardımcı olabilir, ve çölden taze su elde etmek için yeni teknolojiler konusunda ilham kaynağı olabilir.

Belkide ileride çöllerde bir çeşit su toplama makineleri olacak” diyor.

Comanns şuan boynuzlu teksas kertenkelesinin derisindeki suyu ağzına götürme modelini, kullanışlı ürünler için tasarım yaratmada bir model olarak kullanmakta. “Boynuzlu teksas kertenkelesinin su taşıma sistemine dayanarak hijyen ürünlerinde ya da araç motorlarını yağlamada uygulanabilecek tasarımlar geliştirebildik” diyor. Tasarım ona ve katılımcı ekibe geçen ay bir ödül kazandırdı.

Çeviren : Gültekin METİN
https://www.newscientist.com/article/2111237-desert-lizard-has-skin-of-drinking-straws-to-quench-thirst

Check Also

Geri Dönüşü Olmayan İnsan Ruhunun Ölümsüz Yolculuğu