Okyanusum.com Din, Bilim, Sufizm
Gerçekten bakmadan bir şey görebilir misiniz? Beyniniz görebilir!
Almanya’da yapılan bir araştırmada, kişi farkında olmasa bile tanıdık birinin yüzünün fotorafı gösterildiğinde, o kişi gördüğünün farkında olmasa bile beynindeki belirli bir nöron grubu ateşlenir.
Almanya’daki Bonn Tıp Merkezi Üniversitesi Epileptoloji Bölümünde araştırmacı olan Thomas Reber: “Bir şekilde çelişkili olan bu bulgu (bilinçli olarak farkında olmadığınız bir şeye karşı beynin tepki verebilmesi), bazı beyin hücrelerinin faaliyetlerinin bilinçle nasıl ilişkili olduğu konusunda giderek artan bilgi birikimine katkıda bulunmakta.
“Jennifer Aniston nöronu”
Bu bulmacayı çözmek ve insan bilincini tam olarak anlamak için önümüzde halâ uzun bir yol var ve bu çok da uzak gözükmekte ve bugüne kadar araştırmacılar, bu ateşlenen nöronların bilinçli düşüncelere neden olduğunu söyleyemiyorlar. Bugün,21 Eylül’de Current Biology adlı dergide yayınlanan yeni çalışma, bireysel “beyin hücreleri”, “farkındalık” ve “bir ünlünün tanınması”na ilişkin daha önce yapılan çalışmalar üzerine kurulmuştur.
Bu çalışmalardan ilki 2005 yılında yapılan bir çalışmadır. Bu çalışmada araştırma ekibi, “Jennifer Aniston nöronu” adını taktıkları nöronu tanımlarlar. Bu tek nöron, araştırmaya katılan katılımcıya Jennifer Aniston, Bill Clinton ya da Halle Berry’nin resimleri gösterildiğinde, o kişileri tanıyıp ateşlenir, aydınlanır.
Reber: “2005 yılında yapılan bu çalışma,bir kişinin bilinçli deneyimi, belirli bir kişi ya da nesneyle ilgili olduğunda, medial(orta) temporal lobdaki(uzun süreli hafızayla ilgili olan bölge) belirli bir hücrenin ateşlendiği-aydınlandığı ilk defa göstermekteydi.” Ancak, kişi görüntüyü gördüğününün farkında değilse, o zaman “Jennifer Aniston nöronu” ateşlenmez, yanmaz.
Bir görütüyü kişi farkında olmadan(farkındalık alanından) saklamanın hileleri mevcut. Örneğin; 2007 yılında yapılan bir çalışmada, örneğin; Jennifer Aniston’un tanıdık yüzü 16 milisaniye kadar gösteren bir maskeleme tekniği kullanılarak gösterilir ve sonra hemen ardından da beyin ne gördüğünü kaydetmekte zorlansın diye retina üzerinde yüzün kalan görüntüsünü bulandıran bir görüntü örgüsü gösterilir.
Bu yeni çalışmada ise Reber ve ekibi, araştırmaya katılan katılımcının farkındalığından (farkındalık alanından) görüntüyü saklamak için farklı bir metod kullanır. Deneylerini “dikkatli gözkırpması” adlı bir fenomen etrafında kurarlar. Burada kişiye hızlı bir akış içinde, hızlı bir şekilde art arda aynı derecede tanıdık iki hedef görüntü gösterilir.Bunu yaptıklarında, kişi genellikle ikinci hedef imajı fark edemez. Reber, bu yöntemin şeyleri sade bir şekilde saklamanın bir yolu olduğunu belirtir.
“Roger Federer nöronu”
Araştırmada, ekip, Reber’in deneyiyle alakalı olmayan, özel bir tedavi için başvuran 21 epilepsi hastasının beynine elektrodlar yerleştirir. Bu deneyin oturumlarında,bilim insanları, katılımcıya daha önce onun aşina olduğu, tanıdığı kişilere ait, her biri belirli bir beyin hücre aktivitesinden elde edilen, 14 farklı görüntü gösterir. Bu nöronlara da Reber ve ekibi “Roger Federer nöronu “diye ad takarlar.
Deneyin her oturumunda, araştırmacı katılımcıya 14 görüntü içinden 2 tane hedef görüntüyü aramasını söyler. Ardından da görüntülerin her biri 150 milisaniye boyunca ekranda yanıp sönecektir. Araştırmacılar, deney sırasında ve sonrasında medial(orta) temporal lobtaki aktiviteyi incelerler ve katılımıcılara, bu tanıdık iki görüntüyü görüp görmediklerini sorarlar.
Her hasta 216 oturuma katılır ve yarısından biraz azı da ikinci görüntüyü görmediklerini söylerler. Ekip, kişi tanıdık yüzü görmeyi başaramasa da, sinyal zayıf da olsa “Roger Federer nöronu” gizli olmayan hedef görüntünün gösterilmesinden biraz sonra yandığını ifade ederler.
Bu bulgu, bazı beyin hücrelerinin bilgiyi nasıl işlediği ile ilgili “hepsi ya da hiç biri” şeklindeki açıklamanın belki de çok körleşmiş, kör bir açıklama olduğunu da ortaya koymaktadır. Reber: Sinirsel seviyede daha önce gösterilenden daha çok nöronlar arasında etkileşim olduğunu tespit ettik.”
Araştırmacılar, bu araştırmada, ateşlenen beyin hücresinin eşsiz, özgün imzasına dayanarak, beyin hücre kalıplarını belirli görüntülere bağlayıp, katılımcıların kendileri farkında olmasa da hangi görüntünün sunulduğunu rahatlıkla söyleyebildiler..
Reber: “Bu beyin hücreleri, daha önceleri farkındalık ve algıda rol oynadığı düşünülmeyen orta temporal lob boyunca ateşlenmiş ve aydınlanmıştır. Böylelikle, bizler, algı ve hafızanın kesiştiği noktaya geldik.”
Reber: “İlerde yapacağımız çalışmada nöronlar doğrudan uyarıldığ takdirde, hafızaya ve algıya neler olacağını incelemek istiyoruz.”
Reber: “Bu da bizim, sinirsel aktivite ile bilinçli deneyim arasındaki nedensellik ilişkisine doğru yönelmemizi sağlayabilir.”
Çeviren: AylinER
https://www.livescience.com/60477-your-brain-sees-faces-even-when-you-dont.html?utm_source=twitter&utm_medium=social
