Beyin Nöronlarında Genlerin Düzenlenmesi

Bilim adamları beyin nöronlarında insanın genetiğini tam olarak düzeltip değiştirebilmenin yolunu buldular.

Özet: Araştırmacılar, nöronlardaki genleri düzenlemeyi mümkün kılan bir teknik buldular. Bunun imkansız olduğu düşünülmekteydi. Bu yeni araç sinir bilim araştırmalarında yepyeni fırsatların ortaya çıkmasına yol açacak.

Gen Düzenlemenin Sınırları

İnsan genomunu düzenlemek üzere tasarlanan teknolojiler biyomedikal bilimi değiştiriyor ve genlerin değiştirilip düzenlenmesinde daha basit yöntemler sunuyor. Ama olgun nöronlar da dahil olmak üzere, artık bölünmeyen hücrelerin tam olarak düzenlenmesi mümkün olmamıştı. Bu da nörolojik araştırmalarda gen düzenlenmesinin çok sınırlı olduğu anlamına geliyordu.- Bugüne kadar. Max Planc Florida Nörobilim Enstitüsü’ndeki (MPFI) araştırmacılar ilk defa, olgun nöronlardaki kesin gen düzenlemesini  mümkün kılan bir araç geliştirdiler. Bu durum önceki kısıtlamaları ortadan kaldırıyor ve nörobilim araştırmasında yepyeni fırsatlar sunuyor.

Bu yeni araç, CRISPR-Cas9 gen düzenleme teknolojisine dayanıyor. Aslında CRISPR aracı bakteri içinde keşfedilmişti. Virütik saldırılara karşı bir savunma mekanizmasıydı. Hücre içindeki genomları düzenlemeye yarar çünkü bir kez içlerini girdi mi hedef alandaki DNA’yı bozar, hasar verir ve sonra da 2 yoldan 1 tanesiyle onu onarır. Bilim insanları homolojiye dönük onarım (HDR) taraftarıdır. Bu onarım da hata olma olasılığı daha azdır; çok daha nettir ve özel bazı genlerin eklenmesini de mümkün kılmaktadır. Başka bir deyişle, araştırmacıların HDR kullanmasının nedeni, amaçlarına yönelik olarak istedikleri geni eklemelerine, silmelerine ve değiştirmelerine olanak sağlamasıdır.  

CRISPR’nin nöronlar da kullanımında önemli bir engelle karşılaşıldı. HDR onarım mekanizmasının sadece, beden içinde hala bölünmeye devam eden hücrelerde mümkün olduğuna inanılmaktaydı. Nöronlar olgun beyin hücreleridir ve proliferasyon (çoğalma)aşamasını geçmiş durumdadır; bu yüzden de HDR onarım mekanizması kullanılamamaktaydı. Ama bu yeni gelişme, daha önce olgun nöronlar ile kullanılamayan imkanların kullanılabilmesine yol açtı.

Nöronların Düzenlenmesi

Bu tekniğe “vSLENDR” denilmektedir. Artık mitotik olmayan (bölünemeyen) nöronlarda HDR onarım mekanizmasının kullanılmasını sağlar. Salgı bezleriyle alakalı virüs (AAV) ile CRISPR-Cas9’u birleştirerek çalışır. AAV, araştırmacılar tarafından çeşitli gen türlerinin dağılımını yapmak için kullanılır ve toksik değildir. HDR tekniğini daha verimli yapan donör şablon görevi görür.

Kısacası ekip, vSLENDER’ın, genetik bilgi düzenlemesini eksiksiz tam olarak her türlü hücrede ve vücudun herhangi bir yerinde yapabildiğini gösterdi. Bu gelişme nöropatolojik hastalıklar  hakkındaki bilgimizi artırır.  Yeni tedaviler bulmak ve geliştirmek konusunda da faydalı olacaktır. Hastalıkları önleyici tedavilerin geliştirilmesine faydalı olacaktır.

Çeviren : Sıdıka ÖZEMRE
https://futurism.com/scientists-developed-a-way-to-precisely-edit-genes-in-the-human-brain/

Check Also

Geri Dönüşü Olmayan İnsan Ruhunun Ölümsüz Yolculuğu