Astronomlar, Evrenin Kayıp Maddesinin Yarısını Buldular!

Bilim insanları, kozmik ağdaki galaksi kümelerini birbirine bağlayan “Whims” olarak bilinen gaz filamentleri (iplikçikleri) ve katmanları hakkında dolaylı kanıtlar ürettiler. 

Kozmolojinin (Evrenbilimi) en şaşırtıcı, kafa karıştırıcı probleminden bir tanesi; evrendeki bilinen maddenin %90’ı kadarının kayıp madde olmasıdır.

Ama şimdi, astronomlar, uzun zamandır devam eden bu paradoksu çözebilecek bir keşifle bu eksik içeriğin yaklaşık yarısını tespit ettiler.

Bu gizemli bilmece, ilk olarak  Büyük Patlama’dan  (Big Bang) kalan radyasyon ölçümleri sırasında ortaya çıkmıştı ve böylelikle bilim insanları da evrende bulunan toplam madde miktarını ve bu maddenin ne hal aldığın, hallerini hesaplamışlar ve bu verilerle evrendeki kütlenin yaklaşık %5’inin sıradan madde şeklinde olduğu ve geri kalanının da karanlık madde ve karanlık enerjiden oluştuğu ifade etmişlerdir.

Karanlık madde henüz doğrudan gözlemlenmiş değildir ve karanlık enerjiin doğası, yapısı tamamen bir sırken, evrenin %5’i olan sıradan maddeleri bile izlemek, beklenenden çok daha karmaşıktır.

Bilim insanları, uzaydaki tüm gözlenebilir nesneleri (yıldızlar, gezegenler, galaksiler…) inceleyip, hesapladığında, mevcut miktarın evrende bulunması gereken miktarın yalnızca 10’da ya da ‘5’te biri arasında olduğunu söylemekteler.

Bu aradaki açık, “Eksik Baryon problemi” olarak bilinir ve baryonlar da, protonlar ve nötrinolar gibi sıradan atomaltı parçacıklardır.

Londra Üniversitesi Koleji’nde Astrofizik profesörü olan Richard Ellis şunları söylemekte: “İnsanlar büyük bir kütle eksiği olduğu konusunda aynı fikirdeler. Fakat, soru, bunun nerede olduğu ve bu soru da cevabını beklemekte.”

Evrendeki galaksilerin dağılımı, ağ benzeri bir model oluşturur ve bilim insanlarının tahminlerine göre; kayıp-eksik baryonlar, kozmik ağ içindeki galaksi kümelerini birbirine bağlayan dağılmış gaz halindeki filamentlerde (iplikçikler) ve katmanlarda mevcut olabilirler.

Teorik hesaplamalar, ılık-sıcak galaksiler arası ortam ya da ‘Whim’ olarak bilinen bu gaz halindeki filamentlerin (iplikçiklerin) yaklaşık 1.000.000 selsiyus derece bir sıcaklıkta olması gerektiğini ortaya koymakta. Bu o kadar soğuk bir derecedir ki, bu sıcaklıktaki gaz buharının yaydığı X ışınlarını dünyadaki herhangi sıradan bir teleskop tespit edemez ancak bu sıcaklıktan gelen önemli miktardaki ışığı absorbe de edilebilir.

Ellis: “Sorun, bunların göremediğimiz olağandışı bir sıcaklık sisteminde mevcut olmaları.”

Edinburgh Üniversitesi ve  Orsay-Fransa’da Uzay Astrofizik Enstitüsü’nden iki ayrı araştırma ekibi, ‘Whim’ hakkında oldukça etkileyici dolaylı kanıtlar oluşturdular. Her iki ekip de radyasyonun sıcak bir gaz içinden geçerken dağılıyor olduğu gerçeğinden yola çıkar ve bu da Whim’in kozmik mikrodalga arka planında soluk bir çizgi olarak görünmesi gerektiği anlamına gelmektedir.

Bilim insanları, Planck Uzay Gözlemevi tarafından yapılan kozmik arka plan radyasyonu ve Sloane Digital Sky Survey (SDSS) sistemi tarafından oluşturulan kozmik ağın en detaylı, ayrıntılı üç boyutlu haritası üzerinde kapsamlı gözlemlerde bulunurlar ve şu teoriyi ortaya koyarlar; “Galaksi kümelerini birbirine bağlayan gaz filamentleri (iplikçikleri) mevcutsa, bunların Planck verilerinde görünmesi gerekmektedir.”

Edinburgh ekibi, galaksiler arasındaki bölgelerin, uzayı çevreleyen bölgelerden yaklaşık olarak altı kat daha fazla yoğunluğa sahip olduğunu ve toplamda bu gaz halindeki filamentler (iplikçikler) evrendeki sıradan maddenin yaklaşık % 30’unu oluşturabildiğini tespit ederler. Fransız ekibinin hesaplamaları da bunun biraz altında olsa da rakamlar oldukça tutarlı gözükmektedir.

Her iki projenin de içinde yer almayan Ellis,bu tespitin ilham verici olduğunu dile getirmekte ve şunları eklemektedir:“Bu iki araştırma daha önce net bir şekilde tartışılmıştı ve insanlar bu konuda oldukça heyecanlı. “Whim orada bir yerlerde.”

İlk ölçümler halen evrendeki sıradan maddelere yönelik bir açıklama getirmese de bazıları, kalan bölümün kara delikler veya karanlık yıldızlar gibi henüz gözlemlenmemiş tuhaf, yabancı nesnelerden oluşabileceğine inanalısa da, kozmologlar, evrenin çoğunu oluşturan karanlık maddenin doğasını da henüz tam anlamıyla keşfedememiş değlller.

Çeviren : AylinEr
https://amp.theguardian.com/science/2017/oct/12/astronomers-find-half-of-the-missing-matter-in-the-universe

Check Also

Geri Dönüşü Olmayan İnsan Ruhunun Ölümsüz Yolculuğu