BeyinNet ! Beyinlerarası iletişim kurabiliymiyiz?

Çeviren : Sıdıka – Cem Özemre
Altyazı : Hakan Çakmak

İnternetin, zeki yaratıkların birbirleri ile iletişim kurmasıyla yüzeyinin bir ağa dönüştüğü zeki bir dünya yarattığına şüphe yok. Ama bu yalnızca ilk adım. Bazılarına göre gelecek yıllarda bundan sonraki adım internet olmayacak.

“Beyin Ağı” (Brain NET) olacak çünkü şu anda bilgisayarları yaşayan zihne bağlayabilecek bir noktadayız. Birkaç hafta önce düşüncelerin videolarının oluşturulduğu bir sunumu izlemek için Berkeley’deydim.

Bu videolar tamamen hatasız değiller, ancak Berkeley’deki laboratuvarda insanların ne düşündüğünü bir video ekranında gerçekten seyredilebildiğiniz bir sunum izledim. Belki de bir gün, içinde elektrotlar veya  EEG sensörleri olan, beyninize bağlanmış bir başlık takarak beyinler arasında iletişim kurabiliyor olacağız. Bu da bize bir Beyin Ağı’nın mümkün olabileceğini gösterir.

Aslında bu deneyleri yapan önde gelen nörologlardan bazıları, yalnızca yazdıklarınızı değil, hislerinizi duygularınızı da paylaşabileceğiniz bir beyin ağını ciddi olarak öne sürdüler. Çünkü duygular da düşüncelerimizin dokusunun bir parçası. Bunun ötesinde ne geliyor? Elbette bunun ötesinde bilim kurgu var. Bilim kurgu bize Sky Net benzeri her çeşit korkunç hikaye sunuyor: Belki bir gün internet de farkındalık sahibi olacak; belki bir gün internet insanların onun önünü kestiğini düşünecek ve tıpkı Terminatör serisindeki gibi kontrolü ele geçirecek.

Hiç sanmıyorum. İnternet basit olarak zihinlerin birbirleriyle iletişim kurma yoludur. İnternette öz farkındalık yoktur. Bazı insanlar “Peki ya ani bir olayda ortaya çıkan kollektif bilince ne diyeceksiniz?” diyebilirler. Bunlar bir sürü saçma sapan, güzel sözler. Belki öyledir. Belki değildir. Ama şu an için tam bir spekülasyon.

En iyi araçlarla ve en son yapay zeka gelişmeleriyle bile laboratuvarlarımızda kendi kendinin farkında olan bir bilgisayar yapamıyoruz. Bildiğiniz gibi en iyi bilgisayarlarımızdan biri IBM Watson idi. Bu bilgisayar Jeopardy(bir yarışma) de iki insanı yendi. Bu noktada pek çok uzman “Aman Allahım, sonumuz geliyor, robotlar bizleri hayvanat bahçesine tıkacaklar, bize fıstık atacaklar, kontrolü ele geçirdiklerinde tıpkı bizim ayıları oynattığımız gibi onlarda bizi kafesler içinde dans ettirecekler. “ dedi.

Şunu unutmayın, ne kadar hızlı olursa olsun, Watson o kadar aptaldı ki, onu tebrik edemezdiniz. Transistörlerine elinizle çakıp “aferim oğlum. Jeopardy de iki insanı yendin ve tarih yazdın. Hadi buna içelim” diyemezsiniz.

Gördüğünüz gibi Watson çok gelişmiş bir hesap makinası. İnsan beyninden milyarlarca kat daha hızlı hesaplama yapar. Ama hepsi bu.  Buna uzman sistem deniyor. Biçimlendirilmiş girdi ve çıktılarla işlem yapar. Telefonda her konuştuğunuzda uzman sistem ile başbaşasınızdır.

Telefon şunu der: “Lütfen 1’e basın, bir sonraki seçenek için lütfen 2’ye basın.” İşte buna uzman sistem denir. Aslında düşünüyormuş gibi görünen gelişmiş bir hesap makinasıdır . Ama düşünmüyor. Sadece biçimlendirilmiş bir mantık kullanıyor. 1 tuşuna basarsanız, bu noktaya ulaşırsınız.2’ye basarsanız başka bir nokta. İşte Watson da bunun çok ama çok gelişmiş hali. Bence internetin farkındalıklı olacağı konusunda endişelenmemize gerek yok.